όταν ο ιδρώτας έγινε δάκρυ

Ήμουν στις τελευταίες τάξεις του Δημοτικού όταν τον γνώρισα. Στο ύψος μου, κι όμως πολύ πιο ψηλά από μένα, με μαλλιά σαν κάρβουνο και μάτια από σπίθες. Με ρούχα λιτά, απέριττα. Από τότε πάντοτε λιγομίλητος, σιωπηλός, με το διακριτικό, αυθόρμητο, ειλικρινές χαμόγελο που τον διέκρινε. Μιλούσε όποτε χρειαζόταν. Έλεγε ό,τι χρειαζόταν. Πάντοτε περιεκτικός. Σιωπηλός θεατής, απαρατήρητος κριτής όσων συνέβαιναν γύρω μας.  Ηλικία και βάθος χαρακτήρα, δύο δυσανάλογα ποσά…

Από την πρώτη στιγμή που τον θυμάμαι ήταν αεικίνητος, τρομερά εργατικός. Σε μια κατασκήνωση χαλάρωσης και ξεγνοιασιάς αναλάμβανε τις πιο πολλές υποχρεώσεις. Έδινε τον εαυτό του, μοίραζε τον εαυτό του. Σαν εκείνα τα παιδιά με την παλιά τραγιάσκα και το φτωχό πουκάμισο, τότε, που μοιράζανε από γειτονιά σε γειτονιά εφημερίδες, με τόσο πάθος, με τόσο χαμόγελο. Έδιναν σε οποιονδήποτε, έδειχναν καλοσύνη σε κάθε περαστικό. Κι εκείνος ακόμα δείχνει…

Και εκείνα τα φεγγαρόλουστα βράδια δίπλα στην παραλία, πάνω σε μια πρόχειρη αιώρα, θυμάμαι, λέγαμε τις πιο όμορφες ιστορίες. Τότε άρχισε να μου ξετυλίγει τον μυστήριο μίτο της ζωής του. Ένα παραμύθι. Σαν να του το είχαν ψιθυρίσει εκείνο το βράδυ τα αστέρια. Πόσα έχουν ακούσει, πόσες ευχές έχουν αφουγκραστεί…

Ήταν από μεγάλη οικογένεια. Μένανε σε ένα απομακρυσμένο χωριό, σχεδόν παρατημένο. Το σπίτι τους απλό, περικυκλωμένο από μικρά παρτέρια με λαχανικά και φρούτα. Λίγο πιο πέρα οι κότες και τα κουνέλια, έτοιμα να δεχτούν τις υπηρεσίες του. Κάθε κατασκευή και επισκευή του σπιτιού είχε περάσει από τα δικά του δάχτυλά. Βάψιμο, κόψιμο, ξήλωμα, σκάψιμο. Τον φαντάζομαι ακόμα να βαστάει στον ώμο του εκείνο το γκρίζο, πολύ-χρησιμοποιημένο φτυάρι. Μια προέκταση των χεριών του, μια αναπαράσταση όλης του της ζωής. 

Μεγαλώναμε. Σχεδιάζαμε. Ονειρευόμασταν. Πέρασε το Δημοτικό, μας ταρακούνησε η εφηβεία, μας ωρίμαζε ο ερχομός της ενηλικίωσης. Αντιμέτωποι πλέον με μια νέα πρόκληση. Αγώνας με τις δυνάμεις μας. Πανελλήνιες. Όλοι προστρέχαμε κατευθείαν στο «ασφαλές» καταφύγιο του φροντιστηρίου. Όμως αυτός με προπονητή τον εαυτό του και ανταγωνιστή  τις ίδιες του τις δυνάμεις, περνούσε την δύσκολη  δοκιμασία-αγώνα υπομένοντας, επιμένοντας. Τα καθημερινά του καθήκοντα ωστόσο δεν ελαττώθηκαν στο παραμικρό. Το περιβόλι τους και τα ζωάκια τους αναμέναν κάθε μέρα την φροντίδα του. Ο ήλιος περίμενε να τον δει να ιδρώνει ξανά και ξανά για να τον ανταμείψει στο τέλος της ημέρας με το φεγγάρι, με τα υποσχόμενα αστέρια…

Πολλοί από εμάς βιώσαμε την απογοήτευση, τον θυμό, την πίκρα. Με τόσες παράπλευρες βοήθειες και όμως τόσο ανήμποροι, τόσο ασταθείς. Αυτός πλέον, είναι ένας από τους πρώτους εισαχθέντες σε μια από τις πιο υψηλές σχολές της Ελλάδας. Πέρασε στην πρώτη του επιλογή, μπήκε από τους πρώτους, έδωσε το πρώτο παράδειγμα - για όσους βέβαια τον γνώριζαν – και, πιστέψτε με, ήταν πολύ λίγοι. Ο ιδρώτας του εκταμιεύτηκε σε δάκρυ χαράς, επιβράβευσης, δικαίωσης.

Και μέχρι σήμερα, μετά από κάθε μάθημα παίρνει τρία λεωφορεία και περπατάει αρκετά μέτρα, για να ξαναβρεθεί σπίτι του. Να φορέσει τα παλιά γάντια και να μαζέψει τα λάχανα, να ποτίσει τις ντομάτες, να βάψει  τα κάγκελα. Αγόγγυστα.   Αδιόρατος μαχητής με όπλο την τσουγκράνα και ασπίδα τον τσίγκινο κουβά. Τόσο δίπλα μας κι όμως  τόσο μακριά μας. Μεταμφιεσμένος με την μάσκα του απλού συνηθισμένου φοιτητή, προχωράει στην εξέδρα της πανεπιστημιούπολης απαρατήρητος, διακριτικός, ακριβοθώρητος…

Εγώ, τον Κωστή, είχα την τιμή να τον γνωρίσω, να δω καρέ - καρέ  κάθε στάδιο της ζωής του, κάθε εμπόδιο και ομορφιά του αγώνα του. Άλλοι πάλι όχι. Όμως όλους αυτούς τους «συνηθισμένους» και τους «καθημερινούς» δεν φτάνει να τους κοιτάμε, πρέπει να τους ανακαλύψουμε. Οφείλουμε να σύρουμε διακριτικά την «μάσκα» τους για να συγκριθούμε με τον μύχιο εαυτό τους και να αισθανθούμε ευγνώμονες. Να ζωγραφιστεί έτσι πιο αυθεντικό το χαμόγελο στα χείλη μας.

Οι μαχητές βρίσκονται παντού. Μένει μόνο να αγοράσουμε το αντίτιμο εισιτήριο της «ταπείνωσης», για να τους δούμε να αγωνίζονται από κοντά, στο δικό τους αφανές στάδιο. Η είσοδος είναι δωρεάν…

(δεν είναι ένα συγκινητικό παραμύθι, αλλά μία μικρή αληθινή ιστορία)